Rusya’yı teyakkuza geçiren DEAŞ saldırısının ardından, edinilen bilgiye göre Rus yetkililer bu gücün arkasında ABD, İsrail veya Ukrayna’ya destek olan Batılı ülkeler olduğunu düşünüyor. Ayrıca kurgulanan bu saldırı, İsrail’in İkinci Dünya Savaşında görev almış ve kaçak olarak başka ülkelerde yaşayan eski Nazileri avlamakta kullandığı gönüllü birliklerin stratejisine benzetiliyor. Öte yandan Moskova’da yaşanan olay, 2020 ABD ve Birleşik Krallık ortak yapımı olan ‘Tenet’ filmindeki bir saldırı anını da andırması kafalarda soru işaretlerine neden oldu.
SALDIRIDA ‘TÜRKİYE’ DETAYI: GÜZERGAH OLARAK BELİRLENMİŞ
Moskova’da yaşanan terör eyleminin Türkiye detayı da dikkat çekti. Tacikistanlı olduğu tespit edilen teröristlerden 2’sinin ön sorgularında “Türkiye’den Rusya’ya geçtikleri” söylemi Rus basını başta olmak üzere birçok yayın kuruluşunda geniş yankı uyandırdı. Ancak yapılan araştırmalarda söz konusu kanlı eylemi yapan Tacikistan uyruklu teröristlerin aslında uzun süredir Moskova’da ikamet ettikleri, ikamet sürelerinin bittiği, bu süreyi uzatmak için Türkiye’ye kısa süreliğine giriş-çıkış yaptıkları, Rusya’ya yakın olması sebebi ile Türkiye’yi tercih ettikleri belirlendi. Teröristlerin, Türkiye’de geçirdikleri süreye ilişkin detaylar da bu gerçekleri göz önüne serdi.
Ediline bilgiye göre Shamsidin Farıdunı, 20.02.2024'te Rusya Federasyonu üzerinden havayoluyla Türkiye’ye giriş, 02.03.2024'te ise İstanbul Havalimanı'ndan Rusya Federasyonu’na çıkış yaptı. Sadece 12 gün kaldığı Türkiye’de 21.02.2024’te İstanbul/Fatih’te bulunan bir otele yerleşip, 27.02.2024'te otelden ayrıldığı belirlendi. Saldırı sonrasında yakalanan Farıdunı “Vizesi bittiği için Türkiye'ye gidip geldiğini” itiraf etti. Shamsidin Farıdunı'nin, sosyal medya hesabından 23.02.2024 günü aynı anda sekiz gönderi yayınladığı, "Aksaray İstanbul" konumunu işaretlediği, Fatih Camii'nde çekildiği iddia edilen fotoğrafları paylaştığı görüldü.
Bir diğer terörist Saıdakram Rajabalızoda, 05.01.2024’te İstanbul'a gelip, aynı gün İstanbul/Fatih’te bulunan bir otele girip, 21.01.2024’te de otelden çıkış yaptığı belirlendi. 02.03.2024 tarihinde Shamsidin Farıdunı ile aynı uçakta Moskova’ya döndü. Bu bilgiler ışığında, iki teröristin de Türkiye’de geçirdikleri sürenin kısalığı göz önüne alındığında “radikalleşme” için yeterince uzun olmadığı, Rusya’da radikalleştiklerinin açık olduğu değerlendirildi. Ayrıca, haklarında ‘aranıyor’ kaydı bulunmaması nedeniyle pasaportlarını kullanarak Türkiye ve Rusya arasında seyahat edebildikleri tespit edildi.
DEAŞ’IN TÜRKİYE’DEKİ KANLI SALDIRILARI UNUTULMADI
Terör örgütü DEAŞ’ın 2017 yılında İstanbul Ortaköy’de bulunan Reina gece kulübü saldırısı kanlı eylemlerin başında yer alırken yakın zamanda Sarıyer’de bulunan Santa Maria Kilisesi’ndeki eylemi de dünya basınında ses getirmişti. Bunun yanı sıra pek çok eylem hazırlığında olan terör örgütü, kolluk kuvvetlerinin sıkı çalışmaları sonucu engellendi. DEAŞ’ın Horasan kolu, 2022’nin Ekim ayında İran’ın Şiraz kentinde bulunan Şah Çerağ Camii’ye düzenlediği saldırıda 15 kişi hayatını kaybetmiş, 40 kişi de yaralanmıştı. 2022’nin Aralık ayında Afganistan’ın başkenti Kabil’de Çinlilere ait bir otele silahlı ve bombalı saldırı düzenlemişti. Burada da 3 kişi hayatını kaybetmiş, 15 kişi yaralanmıştı. Aynı örgüt 2024’ün başında İran'ın Kirman kentinde İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin 4'üncü ölüm yıl dönümünde de bir eylemi tarihe kazımıştı. 84 kişi hayatını kaybettiği saldırıda 284 kişi de yaralanmıştı. Ortadoğu’da birçok saldırı gerçekleştiren kanlı örgüt son olarak 22 Mart 2024’te Rusya’yı hedef aldı ve 143 masum insanı öldürdü.
MOSKOVA SALDIRISININ AMACI NEYDİ?
Crocus Belediye binasındaki konser alanına düzenlenen saldırısı sonrası DEAŞ, bağlı Amaq haber ajansı Telegram'da yayınladığı kısa bir açıklamayla kanlı eylemi üstlendi. Geçtiğimiz hafta Kaluga’da bir sinagoga yapılacak saldırının Rus güvenlik güçleri tarafından engellendiği açıklanmıştı. Rusya ile DEAŞ arasında yılları baz alan bu gerginlik 2014 yılında başladı. Afganistan ve İran'da faaliyet gösteren DEAŞ-Horasan Eyaleti’nin (ISKP), 2017 yılından beri Rusya ile savaş halinde olduğunu belirtmişti. Düzenlenen saldırıyla da savaş ilanı aşikar oldu. Uluslararası basında yer alan ve tarihi bir araştırmaya yönlendiren olay, dinler arası çatışma hedefi olarak değerlendirildi.
SÖZDE BATI VE ABD KARŞITI DEAŞ’IN AMACI NE ?
DEAŞ Kurulduğu günden bugüne yaptığı saldırı ve eylemler sonucunda birçok ülke tarafından en kanlı terör örgütlerinden biri olarak kabul edildi. Özellikle ABD karşıtı bir örgüt olan DEAŞ’ın eylemlerinin adresi ise genellikle aynı olması dikkat çekti. Bu bağlamda akıllara bir kez daha “DEAŞ’ın neden aynı coğrafya üzerinde bulunan ülkeleri hedef aldığı” sorusunu getirdi. Hangi planların devreye sokulduğu ve terör örgütünün hedefinde neden Batılı ülkeler ve ABD’nin gelmediği konusu kafaları karıştırdı. Bu da Rusya’nın ‘ardındaki güç’ değerlendirmesini ön planda tuttu.
TERÖRLE MÜCADELEDE KARARLILIK
DEAŞ’lılar Rusya Federasyonu, Türkiye, İran ve Afganistan gibi güzergahları kullanırken bu bölgelerde eylem yapmayı tercih ediyor. DEAŞ örgütünün arkasındaki derin güç odakları taşeronluk yaptıkları güçlerin himayesinde hareket etmeye devam ederken eylemleri de bu doğrultuda gerçekleşiyor. Türkiye PKK, DEAŞ ve El Kaide gibi örgütler arasında ayrım yapmaksızın mücadelesine hız kesmeden devam ediyor.
