Türkiye kökenli bir bekçi ve çoban köpeği ırkı olan Sivas Kangal köpeği ya da kısa adıyla Kangal köpeği, adını Sivas'ın Kangal ilçesinden aldığı sanılıyor ancak tam tersi ile ilgili tarihi kaynaklardaki tespitler daha güçlü. Yani Kangal ilçesi ismini Kangal köpeğine vermiyor, ismini Kangal köpeğinden alıyor. Kangal çoban köpeği, Anadolu'da yaşayan Türklerin yüzyıllar boyunca hayvan sürüsünü vahşi hayvanlardan ve kötü niyetli insanlardan korumuş "özel" bir köpek ırkı. Babiller'den bu yana varlığı sürüyor. Sivas Kangal köpekleri "savaş köpeği" olarak görevlendirildiği gibi, aslan ve at avında da yaygın olarak asırlarca yararlanıldı.
Safkan köpek ırkı olmasına rağmen dünyadaki bazı önemli köpek federasyonları ve kulüpleri tarafından “safkan köpek” olarak tanınmadığından Türkiye tarafından dünyada safkan köpek ırkı olarak kabul edilmesi için halıhazırda çalışmalar yürütülüyor. Kangal köpeğine 25 Haziran 2018’de FCI tarafından “özel” tanımlaması yapıldı ancak safkan köpek ırkı kategorisinin yanında yeterli bir unvan değil.
Kangal köpeklerinin kökeni, ismini taşıdığı Sivas’ın Kangal ilçesi değil. Yani Sivas ile Kangal ilçesi, ismini köpeklere vermiş değil. Bilakis Kangal köpekleri, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç ettiklerinde yoğun olarak toplandıkları Sivas’ın Kangal bölgesine kendi isimlerini verdiler. Kangal ismi, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türk boyu Kanglı’dan (Kangar) geliyor. Bu Türk boyu ile birlikte yaşayan köpeklere “Kangal” ismi verilmiş. Sivas’ın Kangal ilçesi de ismini Kanglı Türk boyundan alıyor.
Araştırmacı yazar Orhan Yılmaz’ın "Kangal Köpeği / Tarihi-Tanıtımı-Yetiştirilmesi-Islahı" isimli kitabında Orta Asya'dan Anadolu’ya göç eden Kanglı Türk boyunun yanlarında üç şeyi getirdiklerinden bahsediyor. At, köpek ve koyun. 11 Temmuz 2003 tarihinde gerçekleştirilen I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu sonuç bildirisinde çarpıcı bir bölüm bulunuyor. Bu bölümde “Kangal köpeklerinin, büyük Türk göçlerinin yaşandığı dönemde Türkistan'dan Anadolu'ya getirilmiş bir köpek ırkı olduğu” kabul ediliyor.
Kangal köpekleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Yeniçeriler tarafından savaş alanlarında ve askeri amaçlar için kullanılan özel bir köpek ırkıdır. 17. yüzyılda Osmanlı sultanları tarafından "samson" adı verilen bu köpekler, Romalıların "aslan" anlamına gelen "samson" kelimesinden ilham alarak adlandırıldı. Bu köpeklerle ilgili bilgiler, Doğan Kartay'ın "Türk Çoban Köpeği Kangal" adlı eserinde ve I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu'nda sunulan bildiride detaylandırıldı.
KANGAL KÖPEKLERİNİN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
Kangal köpekleri, çoban köpeği olarak anılmalarına rağmen, bekçi köpeği olarak tanımlanmaları daha uygun olacak. Diğer çoban köpeklerinin aksine, bu ırk sürüyü yönlendirmekten ziyade korumada üstün yeteneklere sahip. En dikkat çeken özellikleri arasında, sahiplerine olan aşırı sadakatleri ve koruma içgüdüleri yer alıyor. Aile fertleri ve özellikle çocuklar için herhangi bir tehdit unsuru taşımıyorlar.
KANGAL KÖPEKLERİNİN ULUSLARARASI KULLANIMI
Namibya'da ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yerli çiftçiler tarafından geniş çapta kullanılan Kangal köpekleri, özellikle çitalar gibi yırtıcı hayvanlara karşı etkili bir koruma sağlalabiliyor. Bu ülkelerde, çiftçiler hayvanlarını ve tarım alanlarını bu köpekler sayesinde korunuyor.
EVLİYA CELEBİ’NİN GÖZÜNDEN KANGAL KÖPEKLERİ
Tarihi Seyahatname'de Evliya Çelebi, Kangal köpeklerinden "aslan kadar güçlü" ve iri cüsseli olarak bahseder. Bu tanım, Kangal köpeklerinin o dönemdeki itibarını ve güçlü karakteristik özelliklerini vurguluyor.
KANGAL KÖPEKLERİNİN BAKIMI
Kangal köpekleri, düzenli egzersiz yapmaya ihtiyaç duyar. Her gün uzun yürüyüşler veya kısa koşular bu ihtiyaca cevap verebiliyor. Ilık-serin iklim koşullarında dışarıda yaşayabilirler ve kürk bakımı konusunda düşük ihtiyaçları bulunuyor. Haftada bir kez tımar edilerek ölü tüylerinin temizlenmesi yeterli.
Kısacası, Kangal köpekleri, sadakatleri, koruma içgüdüleri ve güçlü karakterleriyle hem tarih boyunca hem de günümüzde öne çıkan bir köpek ırkı olarak karşımıza çıkıyor.
DÜNYADAKİ EN GÜÇLÜ 10 KÖPEK IRKI
İnsanlıkla yüzyıllardır birlikte olan köpekler, sadakatleri ve koruma içgüdüleriyle hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Avcılıktan bekçiliğe, arama kurtarmadan çobanlığa kadar birçok alanda görev alan köpekler, güç ve dayanıklılık bakımından hayranlık uyandırıyor. Dünya genelinde 400'ü aşkın köpek ırkı bulunurken, bu çeşitlilik arasında en güçlü köpekler dikkat çekiyor. İşte dünyanın en güçlü köpek ırklarından bazıları:
1. Kangal: Güçlü Koruyucu
Türkiye'nin gururu Kangal köpekleri, güçlü kas yapısı ve çene gücüyle dikkat çeker. Ortalama 80 kilogram ağırlığa ulaşabilen bu iri köpekler, çobanlık yaparak kurt ve vahşi hayvanlara karşı etkili bir koruma sağlar. Aynı zamanda aile üyelerine karşı son derece sevgi dolu ve sadıktırlar.
2. Pitbull: Güç ve Cesaretin Sembolü
Mastif türünün bir üyesi olan Pitbull, güçlü kas yapısı ve etkileyici çene gücüyle ün kazanmıştır. Kısa bacakları ve atletik vücut yapısıyla dikkat çeken bu köpekler, doğru eğitimle uysal ve sadık olabilirler.
3. Presa Canario: Güçlü Koruyucu
Kanarya Adaları'ndan gelen Presa Canario, kaslı yapısı ve güçlü çene yapısıyla öne çıkar. Genellikle 55 kilogram ağırlığa ulaşan bu köpekler, tehlikeli durumları hızla algılayıp karşı atak yapabilir.
4. Rottweiler: Koruma ve Sadakatin Simgesi
Siyah ve kahverengi tüyleriyle bilinen Rottweiler, ortalama 70 kilogram ağırlığında ve güçlü bir koruma içgüdüsüne sahiptir. Yabancılara karşı mesafeli olmaları ve 328 PSI'lik ısırma kuvvetiyle dikkat çekerler.
5. Dogo Argentino: Güçlü ve Atletik Koruyucu
Dogo Argentino, 500 PSI'ye ulaşan çene kuvveti ve atletik vücut yapısıyla tanınır. Ailesine karşı koruyucu ve sadık olan bu ırk, sosyalleştirilmemesi durumunda agresif davranışlar sergileyebilir.
6. Alman Çoban Köpeği: Zeki ve Güçlü
Alman Çoban Köpeği, zekası ve güçlü yapısıyla ünlüdür. İtaatkâr ve çalışkan olmaları, bu ırkı çok yönlü görevlerde başarılı kılar.
7. Cane Corso Italino: İtalyan Gücü
Molosser ailesinden gelen Cane Corso Italino, orta büyüklükte ve kaslı vücuduyla tanınır. Güçlü koruma içgüdüsüne sahip bu ırk, doğru eğitimle mükemmel bir bekçi köpeği olabilir.
8. American Bulldog: Güç ve Dayanıklılığın Temsili
American Bulldog, kaslı yapısı ve yüksek dayanıklılığıyla öne çıkar. Erken dönemde sosyalleştirilen bu ırk, aile ortamında sevecen ve sadık olabilir.
9. Sibirya Kurdu: Soğuğa Dirençli ve Güçlü
Sibirya Kurdu ya da Husky, soğuğa dayanıklılığı, atletik yapısı ve çarpıcı mavi gözleriyle bilinir. Özgürlüğüne düşkün bu ırk, doğru eğitimle zararsız olabilir.
10. Boxer: Atletik Avcı
Boxer, atletik yapısı ve avcı yetenekleriyle dikkat çeker. Uzun yürüyüşlerde başarılı olan bu ırk, evcil ve sadık bir aile üyesi olabilir.
Bu güçlü köpek ırkları, çeşitli görevlerde insanların en iyi dostları ve koruyucuları olarak görev yapmaya devam ediyor. Her birinin kendine has özellikleri ve yetenekleri, onları benzersiz kılıyor.
KURT KÖPEKLERİ IRKLARI
Kurt köpekleri, doğanın muhteşem güç ve zeka simgelerinden biri olarak insanlıkla binlerce yıl boyunca yan yana geldi. Bu köpek ırkları, kurtların vahşi doğasını evcilleştirilmiş sadakat ve güvenle birleştirir. İşte kurt kökenli köpek ırkları ve onların dikkat çeken özellikleri:
1. Alman Çoban Köpeği: Zeka ve Çok Yönlülüğün Simgesi
Alman Çoban Köpeği, kurt köpeklerinin en ünlü ve çok yönlü temsilcilerinden biridir. Bu ırk, sürü koruma, narkotik dedektifliği ve aile dostu olarak üstün yeteneklere sahiptir. Kurtlara benzer görünüşüne rağmen farklı bir mizaca sahip olan Alman Çoban Köpeği, kaslı yapısı ve atletik hareketleriyle bilinir.
2. Alaska Kurdu: Beyazın Zarafeti ve Gücü
Alaska kurtları, beyaz ve asil tüyleriyle hayranlık uyandırır. Malamut olarak da adlandırılan bu ırk, güçlü kızak çekme kabiliyetiyle tanınır. Alaska kurtlarını diğerlerinden ayıran önemli bir özellik, kahverengi gözleridir. Cesur ve mücadeleci doğalarıyla soğuk iklimlere mükemmel bir uyum gösterirler.
3. Sibirya Kurdu: Soğuk İklimlerin Zarif Atleti
Sibirya kurtları, kalın tüyleri ve soğuk iklimlere uyumlarıyla tanınan popüler bir kurt köpeği ırkıdır. Hızlı koşma yeteneklerine sahip olan bu ırk, uysal doğaları sayesinde aile ortamında rahatlıkla beslenebilir. Ancak, sıcak bölgelerde yaşamaları zor olabilir ve mavi gözleriyle dikkat çekerler.
4. Belçika Kurt Köpeği: Sadakat ve İtaatkarlığın Temsilcisi
Belçika kurt köpeği, uzun bacakları ve koşucu yapısıyla dikkat çeker. Malinois olarak da bilinen bu ırk, ailesine karşı son derece sadık ve itaatkardır. Zayıf görünümleri, vücutlarındaki düşük yağ oranından kaynaklanır. Sahiplerini koruma konusunda oldukça etkilidirler.
5. Akita: Bağımsız ve Güçlü
Akita ırkı, heybetli duruşu ve inatçı yapısıyla tanınıyor. Bağımsız ve cesur olan bu köpekler, ilk kez köpek sahibi olacaklar için zorlayıcı olabilir. Ailesine karşı son derece sadık olan Akita, koruma içgüdüsü yüksek bir köpektir ve kaslı yapısıyla kendine has bir görünüme sahip.
Her biri eşsiz güzellik ve özelliklere sahip bu kurt kökenli köpek ırkları, sahiplerine sadakat ve koruma vaat ederken, doğru beslenme ve bakımla uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri de önemli. Bu köpeklerin her biri, doğanın bize sunduğu nadide güzelliklerden biri.
