Dilan Polat ve Engin Polat hakkında “kara para aklama” soruşturması sonrası MASAK, diğer sosyal medya fenomenlerini de mercek altına aldı.
Açılımı “Mali Suçları Araştırma Kurulu” olan ve gerçekleştirdiği operasyonlarla Emniyet Genel Müdürlüğü ya da doğrudan İçişleri Bakanlığına bağlı olduğu sanılan MASAK, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı bir kurul.
Akıllarda polis teşkilatı birimi ya da bağlı olduğu İşişleri Bakanlığı gibi oluşmasının nedeni ise MASAK’ın düzenlediği operasyonlar. Ancak bir istihbarat birimi olan MASAK bu operasyonları doğrudan irade kullanarak ve tek başına değil, hukuki yollardan güvenlik kolluklarıyla yürütüyor.
İhbar, inceleme ve araştırma safhalarında etkin bir görevi var. Adı Dilan Polat ve Engin Polat gibi sosyal medya fenomenleriyle gündeme gelmesi, MASAK’ın tek görev alanının “kara para aklama” olduğu anlamına da gelmiyor. Suç örgütlerinden uyuşturucu çeteleri ve hatta teröre, yasadışı ten vergi kaçırmaya, dolandırıcılıktan sahte e-ticarete çok geniş bir yetki ve sorumluluk alanı var.
MASAK’IN GÖREV VE YETKİLERİ
MASAK yani Mali Suçları Araştırma Kurulu, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı bir finansal istihbarat birimi. MASAK'ın önde gelen görev ve yetkileri arasında karapara aklama suçu, terör finansmanı, kitle imha silahları finansmanı yer alıyor. Tüm bu suçların önüne geçmek için finansal kaynak araştırmaları yapıyor, önlemler geliştiriyor ve oluşturulan dataları adli ve güvenlik makamlarıyla paylaşıyor.
Ayrıca MASAK kendi görev ve yetki alanları ile ilgili politika oluşturulmasına önemli derecede katkı sağlıyor ve strateji üretip geliştirme, kanun ve yönetmelik taslakları hazırlama, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlama gibi faaliyetleri icra ediyor.
MASAK’IN TARİHÇESİ
19 Ekim 1996’da yürürlüğe giren 4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun ile kurulan MASAK, 17 Şubat 1997’de faaliyetlerine başladı. Görev ve yetkileri 18 Ekim 2006’da yürürlüğü konulan 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile tekrar şekillendirildi.
Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığının görev ve yetkileri şu an 10 Temmuz 2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231. maddesi ile düzenlenmiş durumda.
Doğrudan Hazine ve Maliye Bakanı’na bağlı olan MASAK, terörizmin finansmanının önlenmesi ve suç gelirlerinin (karapara) aklanmasının tespiti için plan ve program yapma, politika ve strateji hazırlayıp geliştirme aşamalarına katkıda bulunma; ulusal düzeyde risk değerlendirme çalışmaları da dâhil olmak üzere kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlama; faaliyet alanında mevzuat çalışmaları yürütme; terörizmin finansmanının, suç gelirlerinin aklanmasının, ekonomik güvenliğe yönelik risklerin tespit edilerek önlenmesi çerçevesinde gelişmeleri takip etme, önlemler bulma, analiz etme, araştırma ve inceleme yapma; suç gelirlerini aklamanın tespiti ve terörizmin finansmanının engellenmesi çerçevesinde veri toplama; kuşkulu işlem bildirimlerini alma, bunları analiz edip kaydetme, istihbarat üretme, gerekli olduğunda bu istihbarat ve analiz sonuçlarına ilişkin ilgili birimleri bilgilendirme; 11 Ekim 2006 tarih ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile ilgili mevzuat ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren konularla ilgili analiz yapma, araştırma yapma ve inceleme yapma ya da yaptırma; aklama ya da terörizmin finansmanı suçunun işlendiği yönünde ciddi kuşkuların ortaya çıkması halinde konuyu derhal ilgili Cumhuriyet Savcılığına iletme; suçun işlendiğinin tespit edilmesi durumunda 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre gerekli işlemlerin yapılması için Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusu yapma; terörizmin finansmanı ve aklama suçları ile ilgili Cumhuriyet savcısı, hâkim ya da mahkeme tarafından verilen konuları analiz etme ve inceleme; analiz, araştırma ve inceleme safhasında gerekli görülmesi durumunda güvenlik kollukları ve diğer birimlerden kendi görev alanlarında araştırma ve inceleme yapılması talebinde bulunma; karaparanın aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi maksadıyla istihbarat birimleri ve güvenlik kolluk birimleriyle iş birliğine gitme ve bilgi-istihbarat alışverişi yapma; karapara aklama ile terörizmin finansmanının önlenmesi çerçevesinde risk kategorilerini belirleme ve gerekli durumlarda yükümlüleri bilgilendirme; 5549 sayılı Kanun’la, ilgili mevzuat çerçevesinde yükümlülük denetimi yapma ya da yapılmasını sağlama; dünya ülkelerinin kanunlarına göre yükümlülük denetimine yetkili mercilerin, merkezi yurt dışında olan yükümlülerinin Türkiye’deki birimleri uhdesinde yükümlülük denetimi yapması ve bu çerçevedeki bilgi taleplerinin cevaplandırılmasına karşılıklılık verilmesi ilkesi de dikkate alınarak izin verme; gerekli durumlarda merkezi Türkiye’de olan yükümlülerin yurt dışındaki birimleri nezdinde yükümlülük denetimi yapma ve bilgi talebinde bulunma; görev alanındaki hususlarda uluslararası ilişki ve temasları yürütme, yabancı ülkelerdeki MASAK karşılığı kurumlarla istişare ve bilgi alışverişi yapma, bu amaçla uluslararası anlaşma niteliği bulunmayan mutabakat muhtırası imzalama; kamu kurum ve kuruluşları, tüzel ve gerçek kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan her türlü belge ve bilgiyi isteme; bilgi ve ihtisasına ihtiyaç hissedilmesi durumunda, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapanların MASAK Başkanlığı uhdesinde geçici olarak görevlendirilmelerinin yapılmasını talep etme; ani zenginleşen fenomenler örneğinde olduğu gibi kamuoyu desteğini ve duyarlılığını yükseltmeye dönük çalışmalar yapma; Hazine ve Maliye Bakanı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirme görevleri bulunuyor.
MASAK’IN İCRA ETTİĞİ FONKSİYONLAR
Doğrudan Hazine ve Maliye Bakanı’na bağlı olan Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK); politika belirlemek ve mevzuat geliştirmek, veri toplamak ve analiz ile değerlendirmede bulunmak, yükümlük denetimi yapmak, koordinasyon sağlamak, inceleme yapmak ve dış ilişkileri sağlamak fonksiyonlarını icra ediyor.
