İsrail ordusu, Beyrut'un güneyindeki Dahiye bölgesine gerçekleştirdiği hava saldırısında Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ı öldürdüklerini iddia etti. Bu açıklamasının ardından İran dini lideri Hamaney'in güvenli bir yere götürüldüğü açıklaması geldi...
İSRAİL: NASRALLAH ÖLDÜRÜLDÜ
İsrail ordu sözcülüğünden yapılan açıklamada, "Beyrut'un güneyindeki Hizbullah'ın kalesi niteliğindeki Dahiye bölgesine cuma akşamında düzenlenen saldırıda Hizbullah'ın kurucu liderlerinden ve mevcut Genel Sekreteri Nasrallah'ın yanı sıra grubun Güney Komutanı Ali Keraki ve diğer liderlik kadrosunu öldürdük" denildi. Hizbullah, Dahiye'ye düzenlenen saldırıda Nasrallah'ın öldürüldüğü yönündeki iddialara ilişkin sessizliğini koruyor.
HİZBULLAH DOĞRULADI
Lübnan Hizbullahı, liderleri Hasan Nasrallah'ın dünkü İsrail hava saldırılarında hayatını kaybettiğini açıkladı. Hizbullah'tan yapılan yazılı açıklamada, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın dün İsrail ordusu tarafından başkent Beyrut'un güney bölgesine düzenlene hava saldırılarında yaşamını yitirdiği belirtildi. Nasrallah'la birlikte diğer bazı Hizbullah yetkililerinin de öldürüldüğüne işaret edilen açıklamada, Nasrallah dışındaki isimlere yer verilmedi.
HASAN NASRALLAH KİMDİR?
Lübnan Hizbullahı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, 31 Ağustos 1960'da başkent Beyrut'ta dünyaya geldi. Nasrallah, ülkenin güneyinde yer alan Sur kenti sakini babasının iş bulmak için geldiği Beyrut'un kuzeydoğusundaki Burc Hamud bölgesinde doğdu. Lübnan'da iç savaşın başladığı 1975 yılında 15 yaşında olan Nasrallah, ailesiyle birlikte memleketi Sur kentine bağlı el-Bazuriye köyüne döndü ve orada Şiî Emel Hareketi'ne katıldı. Irak ve İran'daki Şii merkezlerindeki "havza" diye adlandırılan okullarda dini eğitim alan Nasrallah, daha sonra Lübnan'a dönerek Emel Hareketi'nin lideri Abbas Musevi'nin kurduğu okulda öğrenim gördü. İsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgal etmesinden sonra Hizbullah örgütüne katıldı. Abbas Musevi'nin 1992'de İsrail tarafından öldürülmesinden sonra 12 Şubat 1992'de Hizbullah'ın genel sekreteri seçildi. İsrail - Lübnan Savaşı sırasında 14 Temmuz 2006'da Nasrallah'ın birkaç saat önce ziyaret ettiği büro, İsrail'in attığı bombalarla imha edildi. Ancak Nasrallah, sağ kurtulmayı başardı Hizbullah'ın 2000 yılında güney Lübnan'ın 22 yıl süren İsrail işgalinden kurtarılmasında ve ardından Temmuz 2006 savaşında İsrail'e karşı oynadığı rol, Nasrallah'a büyük prestij kazandırırken, 2006 Lübnan Savaşı'nın galibi, birçok Orta Doğu ülkesinde Hizbullah olarak görüldü. Nasrallah ayrıca Lübnanlı ve Arap esirler ile İsrail tarafından alıkonulan direnişçilerin cesetlerinin iade edilmesi için takas anlaşması yapılmasında da önemli bir rol oynadı.
Hamasetli konuşmaları ve güçlü kişiliği, Arap ve İslam dünyasında kendisine popülerlik kazandıran faktörler olurken, konuşmaları geniş yankı ve ilgi gördü. Ancak 2011'de patlak veren Suriye devriminin bastırılmasında Hizbullah'ın Beşşar Esed rejiminin yanında yer almasının ardından Nasrallah bu popülerliğini büyük oranda kaybetti. Hizbullah, İran'ın desteklediği diğer silahlı hareketlerle birlikte, Esed rejiminin Suriye'de devrimcilere karşı başlattığı savaşa katılmak suretiyle Suriye'nin birçok kasaba ve şehrinde katliamlar gerçekleştirerek milyonlarca Suriyelinin yerinden edilmesine katkıda bulundu. Bu da Hizbullah'a, onun yönetimine ve özellikle de Nasrallah'a ciddi eleştirilerin yöneltilmesine neden oldu. Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarının, "Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme" gerekçesiyle İsrail'e 7 Ekim 2023'te kapsamlı saldırı düzenlemesi üzerine Nasrallah'ın adı tekrar gündeme geldi. Nasrallah, Filistin direnişini desteklemek için Lübnan'ın güneyinde İsrail'e karşı bir cephe açıldığını duyurdu ve bu cephenin Gazze'deki savaş bitene kadar sakinleşmeyeceğini birçok konuşmasında söyledi. Bununla birlikte Nasrallah açılan bu cephenin Filistin’e destek cephesi olduğunu vurgulayarak, İsrail’le topyekün bir savaşa girmek istemediklerini ima etti.
HAMANEY GÜVENLİ BÖLGEDE
İranlı kaynakların yaptığı açıklamaya göre İsrail'in Hizbullah lideri Nasrallah'ı öldürdüğünü açıklamasının ardından İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney güvenli bir yere götürüldü.
İRAN'DA PROTESTO
İran'ın başkenti Tahran başta olmak üzere birçok kentte İsrail'in Gazze ve Lübnan'a saldırıları protesto edildi. İran'da İsrail'in bölgedeki saldırılarını kınamak ve Gazze ile Lübnan'da işlediği savaş ve soykırım suçlarını protesto etmek amacıyla düzenlenen "Öfke Cumaları Yürüyüşü", ülke genelinde birçok kentte cuma namazı sonrasında düzenlendi. Başkentte, Tahran Üniversitesi'nde kılınan cuma namazı sonrasında vatandaşlar ellerinde Filistin ve Lübnan'ı destekleyen dövizlerle İnkilap Meydanı'na doğru yürüyüşe geçti.
İRAN NE YAPACAK?
İran, Hamas lideri İsmail Heniyye'ye suikast, Lübnan'da İran'ın Beyrut Büyükelçisinin de yaralandığı çağrı cihazları ve telsizlerin patlatıldığı saldırı ve İsrail'in Lübnan'ın başkenti Beyrut'a başlattığı ağır saldırılar sonrasında ABD'nin açık desteğiyle bölgedeki saldırganlığını genişleten İsrail'e karşı atabileceği adımların hesaplarını yapıyor. Bu hesaplar yapılırken İran'da önemli isimlerden İsrail'e nasıl tepki verilmesine ilişkin farklı açıklamalar yapılıyor.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, New York'ta ABD medyasının üst düzey temsilcileriyle yaptığı görüşmede, "İran, İsrail'in de silah bırakması şartıyla silahlarını bırakmaya hazırdır." ifadesini kullandı. Bu ifade İranlı yetkililer tarafından önce yalanlandı ancak daha sonra yayınlanan ses kaydında Pezeşkiyan'ın söz konusu ifadeleri kullandığı anlaşıldı. Pezeşkiyan'ın sözleri, İran'da bazı muhafazakarların tepkisini çekti. İran lideri Ali Hamaney'in temsilcisi konumundaki köklü Keyhan Gazetesinin Müdürü Hüseyin Şeriatmedari, "Bu ifadeler Rehber'in açık görüşleri ve İran liderliğinin stratejisiyle çelişiyor. Sayın Pezeşkiyan'ın siyaset alanından az bilgisi var" ifadeleriyle Cumhurbaşkanını eleştirdi. İran'ın önde gelen din adamlarından ve helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin kayınpederi Ayetullah Alemu'l Huda da "ülkede bazı siyasi kesimlerin İsrail'in bölgedeki saldırganlığına karşı ihtiyat tavsiye ettiğini ancak bunun İslam'a uygun olmadığını" söyleyerek tartışmalara dahil oldu. İran'ın eski Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi ise "entekhab.ir" adlı haber sitesine yaptığı açıklamada, İran ile İsrail arasındaki gerginliğin "kaçınılmaz olarak savaşa doğru gittiğini" savundu. Salihi, İsrail'in Batılı güçleri de arkasına alarak, ülkesini savaşa çekme peşinde olduğunu ve İran'ın bu konuda İsrail'in tuzağına düşmemesinin daha uygun olacağını belirterek, "İsrail'in oyun alanını belirlemesine izin vermemeliyiz." değerlendirmesinde bulundu. İran siyasetinde etkinliği olan bu isimlerin görüşlerinin arasında Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD'de CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, Hizbullah'ın ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin gelişmiş silahlarla desteklediği İsrail'e karşı tek başına karşı koyamayacağını ve İsrail'in saldırganlığının durdurulması için uluslararası toplumun harekete geçmesi gerektiğini belirtti.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ise dün New York'ta İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "Lübnan'da topyekün bir savaşa müsamaha gösterilemez ve İran böylesine önemli bir gelişmeye kayıtsız kalmayacaktır." dedi. Erakçi'nin, bugün yaptığı açıklamada ise "Hizbullah’ın Lübnan’ı tek başına savunabilme kapasitesine sahip olduğunu" söylemesi de dikkatleri çekti.
İran lideri Ali Hamaney de İsrail'in Lübnan'a kapsamlı saldırılar başlatmasının ardından konuya ilişkin dün konuştu. Üst düzey askeri yetkililer ve gazileri kabul ettiği toplantıda konuşan Hamaney, "Lübnan'da Hizbullah'ın İsrail'in saldırılarından ağır darbe aldığını" kabul etti. Hamaney, buna rağmen "Hizbullah'ın sahip olduğu gücün, düşmanlarının tahmin ettiğinden çok daha büyük olduğunu ve komutanlarına yönelik hedefli saldırılarla yıkılmayacağını ve nihai zaferin Filistinliler ile Hizbullah'a ait olacağını" söyledi.
