SGK Uzmanı Özgür Kaya, Kanal D’de yayınlanan “Neler Oluyor Hayatta” isimli programda Hakan Ural ile Nur Tuğba Namlı’nın asgari ücrete ilişkin sorularını yanıtladı. Geçtiğimiz dönemlerde memur maaşları, emekli maaşları ve asgari ücret gibi konularda isabetli ön görüleriyle tanınan SGK Uzmanı Özgür Kaya, 2024 yılı asgari ücrete ilişkin yaptığı hesaplamayı izleyenlerle paylaştı.

Ekmeğe 4 ayda 2 kez zam geldi. 6 liraydı, 8 lira oldu, sonra 10 lira oldu. Bu 4 ay içerisinde döviz fiyatlarına bakıyoruz, tahıl ve un fiyatlarına bakıyoruz, akaryakıt fiyatlarına bakıyoruz. Ekmeğe ya da diğer ürünlere gelen zam ile bağdaşmıyor. 

Tek başına asgari ücretin artırılması yeterli değil. Fiyat istikrarı, istihdam ve enflasyonla mücadele ederek asgari ücretin korunması gerekiyor. Asgari ücrete zam gelince tüm ürünlere zam geldiğini görüyoruz. Bırakın asgari ücrete zam gelmesini, bir haftadır asgari ücrete zam gelecek diye konuşulduğu şu günlerde raflardaki ürünlerin etiketlerinin de günlük olarak değişmeye başladığını görüyoruz.

Asgari ücrete gelecek zam, sizin girdi maliyetlerinizde ne tür bir etki yarattı? Domates 2 gün önce 19-20 TL bandındaydı. Dün akşam 35 TL oldu. Domatesin başka bir cinsi 43 TL. Asgari ücreti istediğiniz kadar artırın. Asgari ücret doğrudan devletin cebinden çıkan bir ücret değil. İş veren tarafından ödenen bir ücret. Aslında asgari ücret, çalışanlarımızın taban ücreti olarak belirleniyor. Devlet diyor ki: Bu ücretin altında işçi çalıştıramazsın. 2021’den bu tarafa olağanüstü bir süreçten geçtik, geçiyoruz. Bilhassa bu yıl çok daha dramatik durumlarla karşı karşıyayız. Deprem ve savaşlar gibi.

Normalde bizim asgari ücretimiz 2 yıl öncesine kadar yılda bir defaya mahsus olmak üzere düzenlenirdi. Esasen asgari ücretin yılda 1 defa düzenleniyor olmasının, enflasyon ve fiyat istikrarına da artı yönden katkısı vardı. Piyasadaki bu simsarlar, menfaatçiler, suistimal edenler 2 yıldan bu yana şunu yapıyorlardı: Yılda 2 kez asgari ücrete zam gelecek, ellerde barkod cihazıyla sürekli etiketlerle oynuyorlardı. Bunun biraz frenlenmesi gerekecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının da denetimleri son derece önemli. Vatandaşın da bu denetçilere yardımcı olması gerekiyor. İhbarlarda bulunması gerekiyor. Cezaların da caydırıcı olması gerekiyor. İdari para cezası uyguladığınız zaman, örneğin bir markete 100 bin lira ceza kestiğiniz zaman, o market iki gün içerisinde bu cezayı vatandaşa yansıtıyor. Bunun önüne geçmenin yolu, haksız fiyat artışını tespit ettiğiniz anda kapıya mührü vuracaksınız.

ASGARİ ÜCRETİN 17.103 TL OLMASI GEREKİYOR

2023 yılının ikinci 6 aylık döneminde asgari ücret net 11.402 TL. Bu, işçinin cebine giren rakam. İşverene maliyeti ise 15 bin TL. Hükümetin işverene 500 TL’lik teşviki, desteği var.

2024’te asgari ücrete ne kadar zam gelecek? Asgari ücretin işverene maliyeti ne olacak? İşverenin buradaki beklentisi ne yönde? 1 Ocak 2024’ten 31 Aralık 2024’e kadar geçerli olacak.

Yüzde 30, 35, 40, 45, 50 hatta yüzde 60 zam bile zikredenler var. Yüzde 45’e kadar olan yüzdelerin tamamı hayal ürünü. 5 aylık enflasyon yüzde 33,66. TCMB’nin Aralık ayı enflasyon beklenti anketi 3,75. Yani bizim enflasyonumuz yüzde 38 seviyesinde olacak. Yani 2023 yılının ikinci 6 aylık dönemi enflasyon rakamı yüzde 38 olacak.

Demek ki yüzde 38’in yakınında ve altındaki tüm rakamlar hayal ürünü. Yüzde 45 ise, Hükümet’in vatandaşı enflasyon altında ezdirmeme sözüne uymuyor. O halde geriye iki rakam kalıyor. Yüzde 48 ve yüzde 50. Peki bu rakama nereden geldik? Yüzde 45, memurun şu an cebine giren para. Yani 2024 yılının ocak ayı itibariyle memurun cebine girecek zam oranı. Yüzde 38 ise işçinin cebine girecek olan zam oranı. Arada yüzde 7 far var. Hükümet buraya yüzde 7’lik refah payı koyacak. Asgari ücret zam oranını yüzde 45’e yaklaştıracak. Sayın Cumhurbaşkanı’nın böyle dokunuşları vardır. Yüzde 50’ye kadar çekebilir. 16 bin 837 lira ya da 17 bin 103 TL. 140 TL yanılma payı koyuyorum, Sayın Cumhurbaşkanı’nın vereceği karardan dolayı. İşverene maliyeti ise 23-24 bin TL civarında olacak.

ASGARİ ÜCRET TESPİT KOMİSYONU TOPLANTISI NE ZAMAN?

Türkiye'de milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren 2024 yılı asgari ücret belirleme süreci resmen başladı. İlk toplantı bugün gerçekleşirken, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısının tarihi de belli oldu. Peki, asgari ücretin yeni miktarı ne zaman açıklanacak? İşte detaylar...

Yaklaşık 7 milyon çalışanı doğrudan etkileyecek olan asgari ücret belirleme süreci, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamalarıyla start aldı. Bakan Işıkhan, asgari ücretin çalışanların enflasyon karşısında korunması amacıyla dikkatli bir şekilde belirleneceğini ifade etti. Bu yıl ilk defa, farklı meslek gruplarından dört işçi temsilcisinin de komisyonda yer alacağı belirtildi. İşveren ve işçi kesimleri, yeni asgari ücretin dengeli ve insan onuruna yakışır bir seviyede olmasını talep ediyor.

15 kişilik komisyon, işçi ve işveren temsilcileri ile hükümet yetkililerinden oluşuyor. Komisyonda, çeşitli sektörlerden dört işçi temsilcisi de yer alacak. Bu temsilciler arasında kasiyer, sağlık çalışanı, enerji işçisi ve karayollarında çalışan bir taşeron işçi bulunuyor.

İlk toplantı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlığında saat 13.30'da gerçekleşti. Komisyon, Aralık ayı boyunca dört kez toplanarak yeni asgari ücreti belirleyecek. Toplantılar, bakanlık tarafından belirlenen üyelerin katılımı ve oylarıyla karar verme sürecini içeriyor.

Mevcut asgari ücret, brüt olarak 13 bin 414 lira 50 kuruş, net olarak ise 11 bin 402 lira 32 kuruş seviyesinde. İşverene toplam maliyeti ise 15 bin 762 lira 4 kuruş olarak hesaplanıyor. Yapılacak zam oranlarına göre asgari ücretin brüt ve net miktarları ile işverene maliyeti değişecek.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısı, 18 Aralık'ta yapılacak. TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağır, ilk toplantıda herhangi bir rakamın konuşulmadığını ve sürecin Pazartesi günü saat 13.30'da devam edeceğini belirtti. Bu toplantı da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde gerçekleşecek.