CHP’li Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, Irak’ın kuzeyindeki Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde 12 kahraman Türk askerinin bölücü terör örgütü PKK mensubu teröristler tarafından şehit edilmesi sebebiyle Bolu genelinde 7 günlük yas ilan etti, önceden planlanmış tüm eğlence programlarıyla yılbaşı eğlencelerinin iptal edildiğini duyurdu.

Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, belediye olarak yılbaşı gecesi yapmayı planladıkları Emir Can İğrek konseri ve canlı müzik programları başta olmak üzere bütün eğlence aktivitelerinin Bolu Belediyesi yetki sahası içinde yasaklandığını belirterek, söz konusu yas kararının, şehit ailelerinin acısını paylaşmak için alındığını bildirdi. “Şehit ailelerimizin acısını paylaşmak için Bolu Belediye Başkanı olarak Bolu Belediyesi yetki sınırları içinde 7 günlük yas ilan ediyorum.” diyen Tanju Özcan, “Allah şehitlerimize rahmet eylesin, yüce milletimize bir daha bu tür acılar yaşatmasın.” duasında bulundu. Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, Bolu Belediyesi tarafından alınan yas kararına uymayanlar hakkında hukuki ve cezai yaptırımların tereddütsüz olarak Bolu Belediyesi idaresi tarafından uygulanacağını bildirdi.

BELEDİYELER YAS İLAN EDEBİLİR Mİ?

Türkiye'de belediyelerin ulusal yas, milli yas ilan etme yetkisi bulunmuyor. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesine göre milli yas ilan etme yetkisi yalnızca Cumhurbaşkanı'na ait. Belediyeler ancak kendi görev ve yetki alanları kapsamında karar alabilir. Ulusal öneme sahip bir konu olan milli yas ilan edilmesi sadece Cumhurbaşkanı tarafından yürürlüğe konulabiliyor.

Belediyeler ulusal yas ilan edilmesini ancak Cumhurbaşkanı'na teklif edebilir. Fakat Cumhurbaşkanı’nın, belediyelerden gelen bu teklifleri kabul etmek zorunluluğu bulunmuyor.

Türkiye'de ulusal yas ilan edilmesinin nedenleri arasında genellikle önemli bir kişinin ölümü, doğal afetler, savaşlar veya terör saldırıları yer alıyor. Ulusal yas ilan edildiğinde, resmi bayraklar genellikle yarıya indirilir, halka açık kutlamalar ve şenlikler askıya alınır ve toplum genelinde bir saygı atmosferi yaratılır.

Bir toplumun kederini paylaşması ve dayanışma içinde bir arada durması için önemli bir araç olan milli yas ilanı, belediyelerin yetkisinde değil. Ancak belediyeler, milli yas ya da diğer adıyla ulusal yas ilan edemezler fakat gerekçe göstererek yetki sınırları içinde eğlence faaliyetlerini sınırlama gibi kararlar alıp uygulayabilir.

BELEDİYELER EĞLENCE FAALİYETLERİNİ SINIRLAYABİLİR Mİ?

Türkiye'de belediyeler kendi yetki alanları dahilindeki eğlence faaliyetlerini düzenleme yetkisine sahip. Bu düzenlemeler, gürültü kirliliği, çevre kirliliği veya kamu sağlığı endişeleri gibi belediyenin sorumlulukları kapsamındaki konuları ele alabilir.

Belediyeler eğlence faaliyetlerini sınırlandırmak için yönetmelikler, kararnameler veya emirler gibi çeşitli yasal araçlar kullanabilir. Bu yasal araçlar eğlence faaliyetlerinin gerçekleşebileceği zaman, yer ve koşulları tanımlayabilir.

Türkiye'de eğlence faaliyetlerine getirilen bazı kısıtlama örnekleri şöyle:

Gürültü kirliliği nedeniyle kısıtlamalar: Belediyeler gürültü kirliliğine neden olan eğlence faaliyetlerini sınırlandırabilir. Örneğin, gece kulüpleri ve barların çalışma saatlerini kısıtlayabilir veya belirli günlerde kapalı olmalarını zorunlu tutabilirler.

Çevre kirliliği nedeniyle kısıtlamalar: Belediyeler çevre kirliliğine neden olan eğlence faaliyetlerini sınırlandırabilir. Örneğin, konser veya festival mekanlarında çevresel bozulmayı önlemek için önlemler alınmasını şart koşabilirler.

Kamu sağlığı nedenleriyle kısıtlamalar: Belediyeler halk sağlığı nedenleriyle eğlence faaliyetlerini sınırlandırabilir. Örneğin, salgın hastalıklar sırasında kitlesel eğlence etkinliklerini yasaklayabilirler.

Belediyeler eğlence faaliyetlerine kısıtlama getirirken temel hak ve özgürlüklere saygı göstermekle yükümlü. Örneğin, eğlence faaliyetlerini tamamen yasaklayamaz ancak kısıtlamaları sadece belirli koşullar altında ve belirli alanlarda uygulayabilir.

ULUSAL YAS NEDİR? MİLLİ YAS NE DEMEKTİR?

TBMM’deki ortak bildiri tartışmasıyla birlikte gündeme gelen “milli yas” ya da diğer adıyla “ulusal yas” nedir, hangi durumlarda milli yas ilan edilir? Milli yas günlerinde bayraklar neden yarıya indirilir?

Ulusal yas, bir ülkenin toplu olarak yas tuttuğu, genellikle önemli bir kişinin vefatını kutladığı, ölüm yıldönümlerini andığı veya doğal afetler, kazalar, savaşlar veya terör saldırıları gibi trajik olayları kabul ettiği bir dönemdir.

Bayrağın yarıya indirilmesi, 17. yüzyılda ortaya çıktığına inanılan uzun soluklu bir gelenek. Bazıları bayrağın indirilmesinin 'görünmez bir ölüm bayrağına' yer açtığını öne sürer. Örneğin Türkiye'nin ulusal bayrağı Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de saat 09:05'te vefat eden Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına her 10 Kasım günü sabah 09:05'ten gün batımına kadar yarıya indiriliyor. Türk siyasetindeki önemli şahsiyetlere saygı göstergesi olarak veya ulusal yas dönemlerinde bayrağın indirilmesine ilişkin diğer durumlar hükümet tarafından kararlaştırılabiliyor.

TÜRKİYE’DE MİLLİ YAS İLAN EDİLEN OLAYLAR?

1938 - Atatürk’ün hayatını kaybetmesi
1973 - İsmet İnönü’nün yaşamını yitirmesi
1989 - Ayetullah İmam Humeyni’nin ölümü
1993 - Turgut Özal’ın ebediyete irtihali
2001 - İkiz Kuleler Saldırısı (11 Eylül saldırısı)
2005 - Papa II. Jean Paul’un ölümü
2011 - Japonya Tohoku Depremi Ve Tsunamisi
2012 - Rauf Denktaş’ın vefat etmesi
2014 - Soma Maden Faciası (301 işçinin vefatı)
2014 - Filistin’deki Koruyucu Hat Operasyonu
2014 - Pakistan’ın Peşaver Kentindeki Saldırı
2015 - Kralı Abdullah bin Abdülaziz el Suud’un ölümü
2015 - Süleyman Demirel’in hayatını kaybetmesi
2015 - Ankara Garı Saldırısı (109 vatandaşın ölümü)
2016 - İstanbul Atatürk Havalimanı Saldırısı (46 vatandaşın vefatı)
2016 - Dolmabahçe Polis Noktası Saldırısı (39 polis, 7 sivil şehit)
2017 - Mısır’daki Sina Camii Saldırısı (309 vefat)
2018 - Gazze Sınır Protestoları (189 Filistinlinin öldürülmesi)
2023 - Kahramanmaraş Depremi (59.259 vefat, 122.007 yaralı, 297 kayıp | Türkiye: 50.783 ölü, 107.204 yaralı, 297 kayıp | Suriye: 8.476 ölü, 14.803 yaralı)
2023 - İsrail’in Gazze'de el-Ehli Baptist Hastanesi saldırısı (471 sivilin vefatı)