Allah yolunda canını veren kimseye şehit (çoğulu şühedâ) denir. İslâm dininde şehitlik yüksek bir mertebe olarak kabul edildiği ve Allah yolunda öldürülenler şehitlik pâyesiyle taltif edildiği için, Müslümanlar açısından Allah yolunda ölmek anlamına gelir. Peki, şehitler tabutla mı gömülür, neden tabutla gömülür?
ŞEHİTLER TABUTLA MI GÖMÜLÜR, NEDEN TABUTLA GÖMÜLÜR?
Cenaze tabutla gömülme konusu, İslam Fıkhı'nda belirli durumları içermektedir. Kabrin zemini rutubetli veya yumuşak olduğunda, cenaze tabut ile defnedilebilir. Bu durumda, tabutun malzemeleri arasında mermer veya demir olması da caizdir. Ancak, böyle bir durumun söz konusu olmadığı durumlarda tabutla defin mekruh olabilir (genel olarak önerilmez). Bu konuda birçok fıkıh mezhebi farklı görüşlere sahiptir.
Bazı alimlere göre, yerin yumuşak ve rutubetli olmamasına rağmen kadınların tabutla defnedilmeleri daha iyi, hatta müstahsen (makbul) olarak değerlendirilebilir.
Tabutla gömülme durumunda, tabutun içine biraz toprak koyarak, ölünün yanlarının toprakla temasını sağlamak iyi bir uygulama olarak kabul edilebilir. Çünkü bu şekilde, ölünün cesedinin tahtaya değmesi yerine toprağa temas etmesi daha evla (daha uygun) görülebilir. Bu görüş, İslam Fıkhı'nda bazı alimler tarafından desteklenmiştir (örneğin, İbn Abidin, Reddü'l-Muhtar, 1/599).
Ancak, bu konudaki görüşler mezheplere göre değişebilir, bu nedenle bölgesel farklılıkları ve mezhepsel yaklaşımları göz önünde bulundurmak önemlidir.
ŞEHİTLİĞİN MERTEBELERİ NELERDİR?
İslâm hukukçuları ilgili hadislerden yola çıkarak dünyevî ve uhrevî hükümler bakımından şehitleri üç kısımda değerlendirmişlerdir.
-
Hem dünya hem âhiret hükümleri bakımından şehit sayılanlar: Allah yolunda savaşırken öldürülen kişilerdir. Kâmil mânada şehit bunlardır ve bunlara "hükmî şehit" denilir. Bu tür şehitler yıkanmaksızın, kanlı elbiseleriyle defnedilir, elbiseleri onların kefeni yerine geçer. Üzerindeki silâh ve başka ağırlıklar alındıktan sonra cenaze namazı kılınarak defnedilir.
-
Sadece dünya hükümleri bakımından şehit sayılanlar: Kalbinde nifak bulunmakla yani münâfık olmakla birlikte, dış görünüşü itibariyle Müslüman olduğuna hükmedilen ve müslümanların saflarında bulunduğu sırada düşman tarafından öldürülen kişiler bu grupta yer alırlar. Bunlar dünyada yapılacak işler bakımından şehit muamelesi görürler.
-
Sadece âhiret hükümleri bakımından şehit sayılanlar: Allah yolunda savaşırken aldığı bir yaradan dolayı o anda değil de, daha sonra ölen kişiler bu grupta yer alırlar.
Şehitlik, İslâm dininde özel bir mertebe olarak kabul edilmiş ve bu mertebe, Allah katında büyük bir değere sahiptir. Şehitler, Cennet'e girmeye hak kazanan ve Allah'ın özel bir lütfuna mazhar olan kimselerdir. Allah, şehitleri sevip onlara özel bir mükafat vermeyi vaat etmiştir.