Irak’ın kuzeyindeki Pençe-Kilit Harekat bölgesinde 12 askerimizin şehit olması sonrası TBMM’de “ortak bildiri” tartışması yaşandı. Bölücü terör örgütü PKK’nın siyasi uzantısı DEM Partisi’nin imza atmayacağını bildirdiği ortak bildiriye CHP de karşı geldi. Irak'ın kuzeyinde 12 askerin şehit olduğu terör saldırılarıyla ilgili AK Parti, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi'nin imzalarıyla yayımlanan ortak bildiride, "Birlik ve bütünlüğümüze, huzur ve güvenliğimize yönelik saldırıları şiddetle kınıyoruz. Terör ve şiddet hiçbir zaman hedefine ve amacına ulaşamayacaktır." denildi.

24 saat içerisinde 12 vatan evladının şehit verilmesinin millî bir mesele olduğunu belirten ve bunun millî bir acı olduğunu söyleyen İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise, Suud’ların kralı öldüğünde bile hemen ilan edilebilen milli yasın, 12 şehit için çok görülüyor olmasının kabul edilemez olduğunu söylemişti. Ortak bildiriyi İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu yerinden söz alarak okumuştu.

ULUSAL YAS NEDİR? MİLLİ YAS NE DEMEKTİR?

TBMM’deki ortak bildiri tartışmasıyla birlikte gündeme gelen “milli yas” ya da diğer adıyla “ulusal yas” nedir, hangi durumlarda milli yas ilan edilir? Milli yas günlerinde bayraklar neden yarıya indirilir?

Ulusal yas, bir ülkenin toplu olarak yas tuttuğu, genellikle önemli bir kişinin vefatını kutladığı, ölüm yıldönümlerini andığı veya doğal afetler, kazalar, savaşlar veya terör saldırıları gibi trajik olayları kabul ettiği bir dönemdir.

ULUSAL YAS GÜNLERİNDE BAYRAKLAR NEDEN YARIYA İNDİRİLİR?

Bayrağın yarıya indirilmesi, 17. yüzyılda ortaya çıktığına inanılan uzun soluklu bir gelenek. Bazıları bayrağın indirilmesinin 'görünmez bir ölüm bayrağına' yer açtığını öne sürer. Örneğin Türkiye'nin ulusal bayrağı Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de saat 09:05'te vefat eden Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına her 10 Kasım günü sabah 09:05'ten gün batımına kadar yarıya indiriliyor. Türk siyasetindeki önemli şahsiyetlere saygı göstergesi olarak veya ulusal yas dönemlerinde bayrağın indirilmesine ilişkin diğer durumlar hükümet tarafından kararlaştırılabiliyor.

Bu ulusal yas uygulamaları yalnızca kolektif bir keder gösterisi değil, aynı zamanda ulusun tarihini ve kimliğini önemli ölçüde etkilemiş olanlara saygı, birlik ve kabullenmenin bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Bayrak indirme eylemi, diğer ritüellerin yanı sıra, kaybedilenlerin anılarını ve miraslarını duraklatmak, hatırlamak ve onurlandırmak için sembolik bir jest sunuyor.

İSRAİL’İN EL BAPTİST HASTANESİ SALDIRISINDA İLAN EDİLMİŞTİ

Türkiye’de en son milli yas, terör örgütü İsrail’in Gazze’deki el-Ehli Baptist Hastanesi saldırısı sonrası ilan edilmişti. 17 Ekim’deki saldırıda 471 sivil ölmüş, 342 sivil yaralanmıştı. Siviller arasında bebekler, çocuklar, yaşlılar, kadınlar, yaralılar, hastalar, doktorlar ve diğer sağlık görevlileri de vardı. Tüm dünyanın ayağa kalkması ve acil müdahalede bulunması gereken olay, ABD’nin “karışan olursa yakarım” yaklaşımı yüzünden İsrail’in yanına kâr kalmıştı. Cenazenin ortada kallması sebebiyle Türkiye de çaresiz, gösterebileceği en büyük tepki olan milli yas’a başvurmuştu.

Türkiye'de 3 günlük milli yas ilan edildiğini duyuran Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye olarak Filistinli kardeşlerimizin yaşadığı büyük acıları yüreğimizde hissediyoruz. Çoğu çocuk ve masum sivillerden oluşan binlerce şehidimize duyduğumuz saygının bir gereği olarak ülkemizde 3 günlük millî yas ilan edilmiştir." demişti.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın paylaşımında Milli Yas İlanı hakkındaki kararla şöyle deniliyordu:

''İsrail tarafından sivillere yönelik olarak gerçekleştirilen ve son olarak 17 Ekim 2023 tarihinde bir hastaneye yapılan saldırılar sonucunda hayatını kaybeden ve yaralananlardan dolayı Filistin halkının acılarını paylaşmak maksadıyla üç gün süreyle milli yas ilan edilmesi ile bütün yurtta ve dış temsilciliklerimizde 21 Ekim 2023 Cumartesi günü güneşin batışına kadar bayrakların yarıya çekilmesi uygun görülmüştür. Bilgilerini ve gereğini rica ederim.''

TÜRKİYE’DE MİLLİ YAS İLAN EDİLEN OLAYLAR?

1938 - Atatürk’ün hayatını kaybetmesi
1973 - İsmet İnönü’nün yaşamını yitirmesi
1989 - Ayetullah İmam Humeyni’nin ölümü
1993 - Turgut Özal’ın ebediyete irtihali
2001 - İkiz Kuleler Saldırısı (11 Eylül saldırısı)
2005 - Papa II. Jean Paul’un ölümü
2011 - Japonya Tohoku Depremi Ve Tsunamisi
2012 - Rauf Denktaş’ın vefat etmesi
2014 - Soma Maden Faciası (301 işçinin vefatı)
2014 - Filistin’deki Koruyucu Hat Operasyonu
2014 - Pakistan’ın Peşaver Kentindeki Saldırı
2015 - Kralı Abdullah bin Abdülaziz el Suud’un ölümü
2015 - Süleyman Demirel’in hayatını kaybetmesi
2015 - Ankara Garı Saldırısı (109 vatandaşın ölümü)
2016 - İstanbul Atatürk Havalimanı Saldırısı (46 vatandaşın vefatı)
2016 - Dolmabahçe Polis Noktası Saldırısı (39 polis, 7 sivil şehit)
2017 - Mısır’daki Sina Camii Saldırısı (309 vefat)
2018 - Gazze Sınır Protestoları (189 Filistinlinin öldürülmesi)
2023 - Kahramanmaraş Depremi (59.259 vefat, 122.007 yaralı, 297 kayıp | Türkiye: 50.783 ölü, 107.204 yaralı, 297 kayıp | Suriye: 8.476 ölü, 14.803 yaralı)
2023 - İsrail’in Gazze'de el-Ehli Baptist Hastanesi saldırısı (471 sivilin vefatı)