ABD Başkanı Joe Biden, 31 Mayıs'ta İsrail'in Gazze'de sunduğu 3 aşamalı yeni ateşkes önerisini duyurdu. Bu önerinin, Hamas'ın yaklaşık 4 ay önce Mısır ve Katar üzerinden sunduğu esir değişimi ve ateşkes teklifinden pek farklı olmaması tartışmalara yol açtı.
SİVİL CAN KAYIPLARI ARTARAK DEVAM EDİYOR
Siyasi gözlemciler, iki ateşkes önerisi arasındaki en büyük farkın, Hamas'ın teklif sunduğu dönemde İsrail'in saldırıları nedeniyle toplam sivil can kaybının 27 bin civarındayken, şu anda bu sayının 37 bine yaklaşmış olması olduğunu vurguluyor.
3 AŞAMALI ATEŞKESİN İLK KADEMESİ
Biden tarafından açıklanan 3 aşamalı ateşkes taslağının ilk kademesi 6 hafta sürecek ve bu süreçte İsrail askerlerinin Gazze'deki yerleşim yerlerinden tamamen geri çekilmesi öngörülüyor. Bu aşamada, Hamas'ın elindeki rehinelerin bir kısmının bırakılması, İsrail hapishanelerinde tutulan Filistinlilerin bir bölümünün salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardımların günlük 600 tır seviyesine çıkarılması planlanıyor. Ayrıca yerlerinden edilen Gazzelilerin güvenli şekilde geri dönmeleri de ilk aşamanın içinde yer alıyor.
İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ AŞAMALARIN DETAYLARI
İkinci aşamada, sağ olan İsrailli erkek askerler dahil tüm rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi öngörülüyor. Üçüncü aşamada ise Gazze'nin yeniden inşası ve ölen rehinelerin cenazelerinin teslim edilmesi planlanıyor.
HAMAS'IN 4 AY ÖNCEKİ TEKLİFİ İLE BENZERLİKLER
Biden'ın sunduğu ateşkes önerisinin, Hamas'ın 4 ay önce sunduğu esir takası ve ateşkes teklifine benzerliği dikkat çekti. Hamas, o dönemde taraflar arasında devam eden müzakerelere yönelik Katar ve Mısır üzerinden aynı şekilde üç aşamalı bir ateşkes taslağı sunmuştu. Hamas'ın teklifinde de kadın, hasta, 60 yaş üzeri ve 19 yaş altındaki rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'ye yardım amacıyla sınır geçiş kapılarının açılması gibi maddeler yer alıyordu.
BİDEN'IN TEPKİSİ VE DEĞİŞEN DURUMLAR
ABD Başkanı Joe Biden, Hamas'ın teklifi için "biraz abartılı göründüğü" değerlendirmesini yapmıştı. Ancak 4 ay sonra yaklaşık 10 bin Filistinlinin daha öldürülmesinin ardından Biden, İsrail'in yeni önerisini sahiplenerek taraflara çağrıda bulundu. Bu durum, siyasi gözlemciler tarafından Biden'ın kasım ayındaki başkanlık seçimlerinde yaşadığı baskılarla ilişkilendiriliyor.
GAZZE'DEKİ DURUMUN ZORLUĞU
İsrail'in Gazze'de on binlerce sivili öldürmesi ve bölgeye insani yardımların girişini engelleyerek açlık ve kıtlığa yol açması, dünyada büyük tepkilere neden oluyor. ABD dahil birçok ülkede milyonlarca kişi, Filistinlilerin haklarını savunmak için protestolar düzenliyor. Tüm bunlar, ateşkes başlasa bile müzakere sürecinin zorlu geçeceğini gösteriyor. 18 yıldır İsrail'in uyguladığı ablukanın sona erip ermeyeceği, Gazze'de nasıl bir yönetim olacağı ve yeniden imar sürecinin nasıl işleyeceği gibi konuların nasıl neticeleneceği merakla bekleniyor.
