Türkiye’de işinden istifa eden vatandaşlar genel olarak tazminat alamadıkları biliniyor. Ancak bazı yasal düzenlemeler kapsamında istisnalar dahilinde istifa etseniz dahi tazminat alabilmeniz mümkün. Peki nasıl. İşte detaylar.
İşinizden istifa etseniz dahi tazminat alabilmeniz için bazı istisnalar bulunmakta, özellikle emeklilik şartlarını karşılayan çalışanlar için geçerli olup,
SGK yazısı ile tazminat alımı mümkün hale gelmektedir. Peki, istifa edenler hangi koşullar altında kıdem tazminatı alabilirler ve bu süreçte hangi prim şartları aranıyor?
1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesi gereğince emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlamış olan çalışanlar, belirli koşullar altında istifa ederek de kıdem tazminatı alabilmektedirler.
Bu durumda, en az bir yıl işyerinde çalışmış ve gerekli prim şartlarını sağlamış olmak şartı aranır.
EMEKLİLİK TARİHİ VE PRİM ŞARTLARI
Emeklilikte yaş dışındaki şartları yerine getiren çalışanların işe giriş tarihine göre belirlenen prim şartları bulunmaktadır. Bu şartlar üç döneme ayrılarak uygulanmaktadır:
1. DÖNEM: 8 EYLÜL 1999 ÖNCESİ
Bu dönemde sigortalı olan çalışanlar için kıdem tazminatı alabilmek amacıyla en az 3600 gün prim ödemiş olmak gerekmektedir. 10 yıl primi tamamlamış olanlar, istifa ederek son işyerlerinden kıdem tazminatlarını talep edebilirler.
2. DÖNEM: 8 EYLÜL 1999 – 30 NİSAN 2008
İkinci dönem, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanları kapsamaktadır. Bu dönemde iki farklı şart bulunmaktadır:
7 Bin Gün Prim Şartı: Kadın veya erkek fark etmeksizin, 7000 günü dolduran çalışanlar, istifa ederek kıdem tazminatı alabilmektedirler.
Alternatif Şart: 7000 günü tamamlayamayan ancak 4500 günü doldurmuş ve ilk sigortalı oldukları tarihten itibaren 25 yılı geçmiş olanlar, istifa ederek kıdem tazminatlarını talep edebilirler. 1999 yılı girişli çalışanlar için bu şart, 2024 yılında 25 yılını tamamlamış olacaktır.
3. DÖNEM: 1 MAYIS 2008 SONRASI
2008 yılı sonrası için kıdem tazminatı alabilmek adına prim şartları kademeli olarak artmaktadır:
BAŞLANGIÇ ŞARTI
İlk kez sigortalı olunan 1 Mayıs 2008 sonrası için prim şartı 7200 gün olarak belirlenmiştir.
Kademeli Artış: 2008 sonrası her yıl sigortalı olanlar için prim şartı her yıl 100 gün artarak, 2016 yılında 5400 gün seviyesine ulaşmıştır. Örneğin, 2008 yılında 4600 gün, 2009 yılında 4700 gün, 2010 yılında 4800 gün gibi artan bu şartlar, 2016 ve sonrası için 5400 gün olarak devam etmektedir.
KISMİ EMEKLİLİK VE KIDEM TAZMİNATI İLİŞKİSİ
Kıdem tazminatı için belirlenen prim şartlarının alt sınırları, aynı zamanda kısmi emeklilik için de geçerlidir.
Örneğin:
1999 Öncesi: 15 yıl ve 3600 gün prim şartı.
1999-2008 Arası: 25 yıl ve 4500 gün prim şartı.
2008 Sonrası: 4600 gün ile başlayıp 5400 güne kadar kademeli olarak artan prim şartları.
Bu primler, kıdem tazminatı almak için yeterli olsa da, emeklilik için ayrıca yaş şartının da yerine getirilmesi gerekmektedir.
SGK YAZISI VE BAŞVURU SÜRECİ
Kıdem tazminatı alabilmek için, çalışanların SGK'dan istifa ve emeklilik şartlarını karşıladıklarına dair yazı almaları gerekmektedir. Bu yazı olmadan istifa eden çalışanlar, kıdem tazminatı alamazlar. Dolayısıyla, aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
Prim ve Çalışma Süresinin Tamamlanması: Gereken prim şartları ve en az bir yıl çalışma süresi tamamlanmalıdır.
SGK Yazısının Alınması: Çalışan, SGK'ya başvurarak gerekli şartları sağladığını gösteren yazıyı almalıdır.
İstifa Dilekçesinin Hazırlanması: İstifa dilekçesinde, istifa sebebi olarak yaş dışındaki emeklilik şartlarının tamamlandığı belirtilmelidir.
Başvurunun Tamamlanması: SGK yazısı dilekçeye eklenerek işverene sunulmalıdır.
