ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarının yıl dönümü olan 24 Nisan'da, bu tarihi olayları "soykırım" olarak yeniden nitelendirerek tepki çekti.
BIDEN'IN TARİHSEL VURGUSU VE ERMENİCE İFADE KULLANIMI
Joe Biden yaptığı yazılı açıklamada, Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" tabirini kullanarak, 1915 olaylarını bir kez daha "soykırım" olarak tanımladı. Açıklamada Biden, "Bugün, Meds Yeghern ile Ermeni soykırımı sırasında hayatlarını kaybedenleri anıyor ve unutmayacağımıza dair sözümüzü tekrarlıyoruz" dedi.
SOYKIRIMIN BAŞLANGICI VE TRAJEDİNİN BOYUTLARI
Biden, Osmanlı yetkililerinin 24 Nisan 1915'te İstanbul'da Ermeni aydınları ve toplum liderlerini tutuklamasını sözde soykırımın başlangıcı olarak işaret etti. Joe Biden açıklamada, "Bu süreçte 1.5 milyon Ermeni tehcir edildi, katledildi veya ölüme terk edildi. Aileler dağıldı, nesiller etkilendi" ifadelerine yer verdi.
ERKENİ DİRENİŞİ VE KÜLTÜREL MİRAS
Aynı zamanda Joe Biden, soykırımdan sağ kurtulan Ermeni halkının direncini ve kültürlerini nasıl koruduklarını, ayrıca dünya çapında toplumların yapısını nasıl güçlendirdiklerini vurgulayarak, "Hayatta kalanlar cesaret ve bağlılıkla hayatlarını yeniden inşa ettiler" dedi.
BIDEN'IN İNSAN HAKLARI TAAHHÜDÜ
ABD Başkanı, ABD'nin insan haklarına olan bağlılığını ve hoşgörüsüzlüğe karşı duruşunu yeniden teyit etti. Biden, "Nefret ve zulmü umut ve iyilikle karşılamaya devam edeceğiz. Herkes için onurlu, güvenli ve saygın bir gelecek sunma taahhüdümüzü sürdüreceğiz" şeklinde konuştu.
ÖNCEKİ YILLARDA DA AYNI TANIMLAMA
Joe Biden, daha önceki yıllarda - 2021, 2022 ve 2023'te de benzer açıklamalarda bulunarak, 1915 olaylarını "soykırım" olarak nitelendirmişti.
TÜRKİYE'DEN TEPKİ
Dışişleri Bakanlığı, bazı ülkeler tarafından "radikal çevreleri memnun etmek" için yapılan 1915 Ermeni olaylarına ilişkin açıklamaları kesin dille reddetti. Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, “Bazı radikal çevreleri memnun etmek amacıyla 1915 olayları hakkında yapılan tek taraflı açıklamaları reddediyoruz. Tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklamalar uluslararası hukuka da aykırıdır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının meşru tartışma konusu olduğunu açık biçimde kayda geçirmiştir. Tarihle ilgili bu ön yargılı ve tarafgir açıklamalar, iki toplum arasındaki uzlaşı çabalarına zarar vermenin yanı sıra nefret suçları işlemeye meyilli radikal grupları da cesaretlendirmektedir. Tüm tarafları, Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerimize ve Ermenistan ile başlatılan normalleşme sürecine destek vermeye çağırıyoruz" denildi.
