Televizyon ekranların en çok takip eden programlarından olan gündüz kuşağı programlarında suç ve suçlular ele alınarak değerlendirmelerde bulunuluyor. Gün geçtikçe sayıları artan bu programlarda şiddet, taciz, tecavüz, çocuk istismarı ve cinayet başta olmak üzere suç teşkil eden konuların işleniyor olması olaylara karşı hassas bir yaklaşım sergilenmesini gerekmektedir. Kullanılan söylemlerle suçu ve suçluyu normalleştirebilen bu programlardaki bilinçsiz konuşmaların önüne geçebilmek için RTÜK (Radyo ve Televizyon Üst Kurulu) yayın etik ilkelerine dair yeni bir düzenleme yaptı. 6112 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında ‘Gündüz Kuşağı Programları Yayın Etik İlkeleri’ düzenlendi.
RTÜK Üst Kurulu tarafından oybirliğiyle kabul edilen hususlara yayınlarda hassasiyetle dikkat edilmesi gerektiği belirtilirken, RTÜK söz konusu ilkelere uyulmaması durumunda gerekli yaptırımların da kararlılıkla uygulanacağının altını çizdi.
RTÜK’ün “Gündüz Kuşağı Yayın Etikleri” başlığında yayınladığı düzenleme şöyle:
• Özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine uygun olarak yayın yapılacaktır. Katılımcıların televizyon ekranlarında anlatmak istemedikleri mahrem konuların anlatılması için sunucular tarafından psikolojik şiddet uygulanmayacaktır. • Kuşak programında kullanılan yorum ve ifadeler ile seçilecek program içeriği toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olmayacak, toplumsal yaşam alanı içerisinde sergilenemeyecek söz ve davranışlara izin verilmeyecektir. • Editoryal sorumluluk kapsamında, yayının canlı ya da bant yayını olması fark etmeksizin, teknik imkânlar da kullanılarak Türkçenin düzeysiz, kaba ve argo kullanımına izin verilmeyecektir.
• Tüm medya kuruluşlarımızın her çalışanının kanunlardan da önce tamamen insani ve vicdani hassasiyetle yaklaşmaları gereken ilk konu çocuklarımızdır. Kuşak programlarında çocuklar, gençler ve zihinsel engelli bireyler stüdyoya ya da canlı bağlantıya alınmak durumunda kalındığında, bu kişilere karşı istismarlara yol açabilecek konuşmalardan, suçlayıcı ve yargılayıcı ifadelerden kaçınılacaktır. • Cinsel taciz, tecavüz gibi konuları meşrulaştırıcı, hafifletici ve kışkırtıcı yayın yapılmayacaktır.
• Kuşak programında kadına yönelik şiddeti teşvik eden veya kanıksatan, kadınları istismar eden içerikler ile editoryal sorumluluk gereği, program konuklarının veya katılımcılarının da bu anlama gelen yorum ve ifadelerine müsaade edilmeyecektir. Bu çerçevede, Üst Kurulumuz tarafından açıklanan Medyada Kadına Yönelik Şiddetle Mücadeleye İlişkin Etik İlkeler'e aykırı yayın yapılmayacaktır. • Kuşak programında şiddet unsuru taşıyan konuların işlenmesi durumunda, şiddeti özendirici veya kanıksatıcı, saldırgan davranış ve tutumları öğretici, şiddete karşı duyarsızlaştırıcı ve şiddeti normalleştirici şekilde sunulmayacaktır. • Savcılık soruşturması devam eden konulara ilişkin, "soruşturmanın gizliliği" ilkesine uygun yayın yapılacaktır. • Lekelenmeme hakkı olarak da nitelendirilen kişilerin şeref ve itibarlarının korunmasını sağlamak adına; programlarda ele alınan konular en fazla dört hafta içinde çözüme ulaştırılacaktır. Çözüme ulaşılamayan durumlarda farklı bir konuya geçilecektir.
