BBC, 2023 yılında ilham veren 100 kadın listesini açıkladı. Bu listede, meme kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir bir "elektronik sütyen" icat eden bilim insanı Canan Dağdeviren de yer aldı.
Canan Dağdeviren, çalışmalarını ABD'deki Massachusetts Institute of Technology (MIT) bünyesinde sürdürmektedir. Kısa bir süre önce geliştirdiği giyilebilir elektronik sütyen, meme kanserinin erken teşhisine yardımcı olmayı hedeflemektedir.
TEYZESİ İLHAM KAYNAĞI OLDU
Canan Dağdeviren'in bu çalışmasına ilham kaynağı, düzenli kanser taraması yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konulan ve altı ay sonra hayatını kaybeden teyzesidir. Bu acı deneyim, Dağdeviren'i harekete geçirerek meme kanserinin erken teşhisi için yeni bir çözüm arayışına yönlendirmiştir.
BBC'NİN İLHAM VEREN 100 KADIN LİSTESİNDE
BBC'nin ilham veren 100 kadın listesinde Canan Dağdeviren'in yanı sıra, insan hakları avukatı Amal Clooney, sinema yıldızı America Ferrera, feminist Gloria Steinem, eski ABD First Lady'si Michelle Obama, güzellik şirketi sahibi Huda Kattan, Ballon d'Or ödüllü futbolcu Aitana Bonmatí ve yapay zeka (AI) uzmanı Timnit Gebru gibi birçok etkileyici isim yer almaktadır.
CANAN DAĞDEVİREN KİMDİR? KAÇ YAŞINDA VE NERELİ?
Canan Dağdeviren, Türk fizik mühendisi olarak bilinen bir akademisyen, fizikçi, malzeme bilimci ve yardımcı doçenttir. Dağdeviren, 1985 yılında İstanbul'da doğmuş olup aslen Sivaslıdır. 38 yaşındaki Canan Dağdeviren ilk ve orta eğitimini Kocaeli'de tamamlamıştır.
Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünden 2007 yılında mezun olmuş ve Sabancı Üniversitesi'nde Malzeme Bilimi ve Mühendisliği alanında yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Fulbright bursuyla UIUC'da Malzeme Bilimi ve Mühendisliği doktora programına katılmış ve doktora derecesini 2014 yılında almıştır.
Çalışmaları arasında pilsiz çalışabilen giyilebilir bir kalp çipi ve cilt kanserini teşhis eden bir cihaz bulunmaktadır. Forbes'in 30 Yaş Altı Bilim İnsanları listesinde de yer almıştır.
Şu anda Massachusetts Institute of Technology'de Medya Sanatları ve Bilimleri alanında LG Kariyer Geliştirme Profesörlüğü yapmaktadır. Dağdeviren, aynı zamanda Harvard Üniversitesi Fellows Cemiyeti'nde Junior Fellow olarak görev yapmış ve bu cemiyetteki ilk Türk bilim insanı olmuştur. MIT Media Lab'da Conformable Decoders adlı araştırma grubunu yönetmektedir.
Dağdeviren'in araştırma grubu, malzeme bilimi, mühendislik ve biyomedikal mühendisliğinin kesişim noktasında çalışmaktadır. Grup, algılama, çalıştırma ve enerji hasadı için hedef nesnelerle yakından entegre olabilen mekanik olarak uyarlanabilir elektromekanik sistemler geliştirmektedir.
Dağdeviren, doğadan ve insan vücudundan alınan hayati bilgilerin farklı fiziksel modellerde "kodlandığına" inanmaktadır. Araştırmaları, bu kalıpları yararlı sinyallere ve enerjiye dönüştürebilen uyumlu kod çözücülerin oluşturulmasına odaklanmaktadır.
Canan Dağdeviren, piezoelektrik malzemeleri kullanarak insan organlarının üzerine yerleştirilen cihazlar aracılığıyla organ hareketini elektrik enerjisine dönüştürebilen bir cihazın mucididir. Ayrıca Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyesidir.
Dağdeviren, bilime olan ilgisinde iki dönüm noktası olduğunu belirtmektedir. Bunlardan ilki, babasının kendisine Marie Curie hakkında bir kitap hediye etmesi, ikincisi ise Erdal İnönü'den aldığı Anılar ve Düşünceler adlı eserdir. Kendisi, Erdal İnönü ile tanışmasının lisedeki alan seçiminde etkili olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca motivasyonu düşük olduğunda Mustafa Kemal Atatürk'ten ilham aldığını da belirtmiştir.
CANAN DAĞDEVİREN NEYİ İCAT ETTİ?
ABD’deki Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) doçent olan Canan Dağdeviren, kısa bir süre önce meme kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir ‘elektronik sütyen’ icat etti.
CANAN DAĞDEVİREN BM KONUŞMASI
Dağdeviren, malzeme bilimi ve mühendisliği alanlarındaki çalışmalarına ek olarak, özellikle STEM kariyerine devam eden genç kadınlar olmak üzere gelecek nesil genç bilim insanlarına ilham vermeyi amaçlıyor. Facebook, Twitter, Instagram ve hesapları aracılığıyla sosyal medyayı dünyanın dört bir yanındaki genç beyinlerle bağlantı kurmak için bir araç olarak kullanıyor.
Şubat 2018'de Birleşmiş Milletler'de Uluslararası Bilimde Kadın ve Kızlar Günü kutlamaları kapsamında Barışı ve Kalkınmayı Sürdürmek için Diplomaside Bilimde Kadın Etkinliği'nde konuşmaya davet edildi.
CANAN DAĞDEVİREN EVLİ Mİ, KİMİNLE EVLİ?
Canan Dağdeviren, Seher-Hüseyin Mercan çiftinin ABD'de yaşayan oğulları Murat Devrim ile evli. Massachusetts Institute of Technology'de Medya Sanatları ve Bilimleri alanında LG Kariyer Geliştirme Profesörlüğünü yürüten Canan Dağdeviren, 14 Haziran’da ABD’de düzenlenecek törenle evliliğe adım attı.
CANAN DAĞDEVİREN’İN ÖDÜLLERİ VE BAŞARILARI
Forbes dergisinin "30 yaşından genç 30 bilim insanı" listesine girdi.
Harvard Üniversitesi’nin Genç Akademi üyeliğine (Junior Fellow of Harvard) seçildi.
MIT Technology Review’un her yıl derlediği 35 Yaş Altı Mucitler listesinde yer aldı.
İllinois İnovasyon Ödülü (Illinois Innovation Prize) kazandı.
