Azı karar... Kestane ve sağlığa etkileri

Ekran Haber'den Başak Bilgin'in haberine göre, Diyetisyen Tuğba Ziraplı, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, çinko, A, E ve C vitamini gibi birçok besin ögesi bulunduran kestanenin mutlaka kontrollü tüketilmesi gerektiğini belirterek kestanenin vitamin, mineral ve posa kaynağı sağlık deposu bir yiyecek olduğunu ancak yüksek karbonhidrat içeriği nedeniyle kontrollü tüketilmesi gerektiğini belirtti.

Diyetisyen Tuğba Ziraplı:

"KESTANE VE SAĞLIĞA ETKİLERİ

Kayıngiller familyasında yer alan kestaneler kış aylarında dışarıdaki soğuk havaya inat çıtır çıtır kızarmış sıcacık haliyle hem bedenimizi hem de ruhumuzu beslemektedir. Tabi bunda kendine has lezzetinin de etkisi çok. Kestanenin bu karşı koyulamaz cazibesinin altında sağlığa faydalı olması da yatıyor elbette.

Kestane sert kabuklu meyve grubunda yer alır ve diğer sert kabuklulara göre daha fazla karbonhidrat içerir. Bu yüzden diyabet hastaları ve kilo verme sürecindekilerin kontrollü tüketmesi gerekiyor. Çünkü 3 tane kestane 1 dilim ekmeğe denk gelmektedir. Kişisel ihtiyaçlara ve beslenme düzenine göre değişmekle birlikte 3-6 adet kestane ara öğün olarak rahatlıkla tüketilebilir. Yanında süt ve sütlü kahve gibi içecekler tercih ederek tokluk süresini uzatabilirsiniz. Olur da fazla kaçırırsanız gün içerisinde pilav, makarna, çorba, ekmek gibi diğer karbonhidrat kaynaklarını azaltarak dengeleyebilirsiniz.

KESTANENİN MUTFAĞIMIZDAKİ YERİ

Kestane meyvesi normal koşullarda oransal olarak % 40-45 nem, % 5 protein, % 5 yağ ve % 40-45 karbonhidrat içermektedir. İnsanoğlunun ilk besin kaynaklarından olması ve tok tutma özelliği nedeniyle halk arasında “ekmek ağacı” olarak bilinmektedir. Dünyada ilk kestane şekeri imalatının her şeyiyle tarih kokan şehrimiz Bursa’da yapıldığı bilinmektedir. 1300’lü yılların başında Osmanlı Sarayına ulaşmasıyla saray mensupları ve padişahların da ilgisini çekmiştir. Fatih Sultan Mehmet’in özellikle sabah saatlerinde kestaneli bulgur tüketmesi Osmanlı mutfağında da kestaneye verilen önemi göstermektedir. Bugün ise Bursa başta olmak üzere ülkenin birçok yerinde yaygın olarak tüketilmektedir.

Günümüzde en çok taze olarak, haşlanarak, fırında ya da ızgarada pişirilerek tüketilmektedir. Bunun yanında kestanenin pasta ve şekerleme sektöründe de önemli yeri vardır. Kereste olarak kullanıldığı gibi kabuklarından tanin üretiminde, yaprak ve çiçekleri ilaç ve kozmetik sanayi gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca gluten intoleransı olan bireyler ve çölyak hastaları için de ekmek yapımında kullanılan kestane unu besleyiciliği yüksek olması nedeniyle buğday ununa çok iyi bir alternatiftir.

Her besin gibi kestanenin içerdiği besin öğeleri kestanenin türüne, yetiştiği toprak yapısına ve pişirme yöntemlerine göre değişmektedir. Dış kabuğunun kalın olması bizim için bir avantaj çünkü pişirme sırasında oluşan besin öğesi kayıplarını en aza indirmekte. Örneğin kestane haşlandığı zaman nem oranı yükselmekte ve nişasta içeriği değişmekte ayrıca potasyum ve sodyum miktarları azalmaktadır. Daha çok tercih edilen kavurma tekniğinde ise nem miktarında % 20 oranlarında azalma görülür. Yani 100 gr haşlanmış kestane 120-130 kalori sağlarken aynı miktardaki kavrulmuş kestane yaklaşık 200 kalori sağlamaktadır.

Doğanın bize sunmuş olduğu bu mucize besinin faydalarını gelin yakından inceleyelim;

- Bağışıklık sisteminde görevli, antioksidan kapasitesini artırmada rol oynayan, hücre yaşlanmasını geciktirici A, C ve E vitaminleri açısından da oldukça zengindir.
Örneğin 100 gram kestane meyvesinde 50 miligram C vitamini bulunmaktadır. Bu miktar yetişkin bir bireyin günlük C vitamininin yaklaşık %50’sini karşılamaktadır.
-Kestane ayrıca demir, sodyum, potasyum, çinko mineralleri açısından da zengindir. Ancak böbrek hastalarının doktor veya diyetisyen kontrolünde tüketmesi gerekir.
-Kan basıncının düzenlenmesinde rol oynayan potasyum ve sodyum sayesinde kan basıncı dengelenmiş ve kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisinden faydalanmış oluyoruz.
-Kalsiyum, fosfor ve magnezyum içeriğiyle kemik ve diş sağlığında önemlidir
-Sinir sisteminde görevli B grubu vitaminleri sayesinde zihin sağlığının gelişiminde de önemlidir
-Ayrıca içerdiği lif sayesinde bağırsak folarasını düzenleyerek kabızlığı önlemede yardımcıdır.
- Yine hatrı sayılır miktarda içerdiği omega-3 ve omega 6 sayesinde vücuttaki inflamasyonun baskılanmasında ve kolesterolün düşmesinde de görevlidir.

Yetişkinler için tüketimi ve faydaları bir yana kestane çocuklar içinde sağlıklı atıştırmalık olarak çok iyi bir alternatiftir. Büyüme gelişme çağında yüksek enerji ihtiyacı olan çocuklarda hem yeterli enerjinin sağlanmasında hem de gerekli vitamin minerallerin alınması açısından çok kıymetlidir. Ebeveynlerin çocuklarına ara öğünlerde veya okullarda beslenme çantalarına yüksek yağ ve şeker içeren besinler yerine 6-8 adet kestane tercih edebilirler. Sağlıklı beslenme alışkanlığı bu yaşlardan itibaren kazanıldığı için çocukların sağlıklı yaşam tarzını benimsemesi açısından da önemlidir."