Kadınlar her gün fiziksel, psikolojik, cinsel ve ekonomik şiddete maruz kalıyor. Bu şiddet bazen en yakınlarından gelirken bazen de hiç tanımadıkları kişiler tarafından uygulanıyor. İşte her iki durumda da 6284 sayılı kanun kadınları güvence altına alıyor. Biz de 6284 sayılı kanunun ne olduğu kapsamının neler olduğu ve hangi durumlarda geçerli olduğuna dair bilinmesi gerekenleri bir araya getirdik…

Kanun A

6284 SAYILI KANUNUN NEDİR, KAPSAMI NELERDİR?

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, genellikle 6284 sayılı Kanun olarak bilinir ve 20 Mart 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, ailenin korunması ve kadına karşı şiddetle etkili bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla, uygulamaya yönelik somut mekanizmalar kurarak, iç hukuktaki en etkili ve kapsamlı metinlerden biridir.

Kanun I

6284 sayılı Kanun’un sağladığı en önemli hukuki araç, başvuru veya ihbar yoluyla veya re’sen işlem başlatılarak, belge veya delil şartı olmaksızın, şiddet mağduru lehine koruyucu tedbir kararı verilmesine olanak tanımasıdır. Bu çerçevede, 6284 sayılı Kanun’a istinaden talep edilebilecek koruyucu ve önleyici tedbirlerden bazıları şunlardır:

  • Hayati tehlikenin varlığı halinde ilgilinin geçici koruma altına alınması,
  • Hukuki, mesleki, psikolojik ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi,
  • Barınma yeri temin edilmesi,
  • İlgilinin iş yerinin değiştirilmesi,
  • Başvuru sahibinin evli olması durumunda, ortak konuttan ayrı yerleşim yeri belirlenmesi,
  • Geçici maddi yardımda bulunulması,
  • Hayati tehlike halinde Tanık Koruma Kanunu çerçevesinde kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerin değiştirilmesi,
  • Failin şiddet tehdidi, aşağılama, hakaret veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmamasına karar verilmesi,

Kanun H

  • Kreş olanağı temin edilmesi,
  • Failin, korunan kişi/kişilere, söz konusu kişilerin bulundukları konuta, okula ve iş yerine yaklaşmaması,
  • Çocuklarla ilgili geçmişte verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkin sınırlandırılması veya tamamen kaldırılması,
  • 4721 sayılı yürürlükteki Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen şartları varlığı halinde ve korunan kişinin istemi üzerine, tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması,
  • Failin, koruma altına alınmış kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi,
  • Failin, koruma altına alınmış kişiyi iletişim araçları veya benzer şekillerde rahatsız etmemesi,
  • Şiddette bulunan/failin, ortak konuttan veya bulunduğu yerden ivedilikle uzaklaştırılması ve ortak konutun korunan kişiye tahsis edilmesi,
  • Failin, şiddette bulunmamış olsa dahi mağdurun yakınlarına, tanıklarına ve çocuklarına yaklaşmaması,
  • Failin, taşıması veya bulundurması hukuken izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi,
  • Failin, koruma altına alınan kişilerin bulunduğu yerlerde uyuşturucu veya uyarıcı madde ve alkol kullanmaması veya bu maddelerin etkisindeyken, korunan kişilere ve bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlı ise hastaneye yatmak da dahil olmak üzere muayene ve tedavisinin sağlanması.

Kanun B

6284 sayılı Kanun’a istinaden hükmedilebilecek tedbirlerin sınırlı sayıda belirtilmemesi önemlidir. Bu nedenle, şiddetin engellenmesi ve şiddet mağdurlarının korunmasına yönelik umulan tedbirlere hükmedilebilmesi adına hakimlerin takdir yetkisi bulunmaktadır. Ayrıca, verilen kararlara uymamanın fail aleyhine zorlama hapsine sebep olabileceği de 6284 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir.

Kanun E

6284 SAYILI KANUN HANGİ DURUMLARDA GEÇERLİDİR?

6284 sayılı Kanun’a göre, şiddet; fiziksel, psikolojik, cinsel veya ekonomik bakımdan zarar görülmesi veya acı çekilmesi ile neticelenen ya da neticelenmesi muhtemel hareketler olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle, şiddeti sadece fiziksel saldırı olarak değerlendirmemek önemlidir.

6284 sayılı Kanun’a göre, şiddet kapsamında değerlendirilebilecek temel davranışlar şunlardır:

  • Hakaret etmek,
  • Birilerinin yanında küçük düşürmek,
  • İstenmeyen zamanlarda ve biçimlerde cinsel ilişkiye zorlamak,
  • İhtiyaçlar için yeterli maddi yardımda bulunmamak,
  • Sürekli nereye kaç lira harcandığını sormak,
  • Kimlerle arkadaş olunduğuna karışmak,
  • Aşağılamak,
  • Öldürmekle, yaralamakla, sakat bırakmakla tehdit etmek,
  • Komşularla, arkadaşlarla, akrabalarla görüşülmesine izin vermemek,
  • Kazanılan paraya el koymak,
  • Israrla telefonla aramak,
  • Takip etmek.

Kanun C

Sıralanan davranışlar 6284 sayılı Kanun’a göre şiddet kapsamında kabul edilir. Bu nedenle, bu tür davranışlara maruz kalınması halinde, Kanun tarafından düzenlenen tedbirlerden yararlanılabilecektir. Ayrıca, şiddet mağdurunun yanı sıra, çocuğu, annesi, kız kardeşi veya yakınındaki kişiler de şiddet sebebiyle zarar görebilir. Kanun, bu kişileri de hukuki koruma altına almıştır.

6284 sayılı Kanun’un hukuki korumalarından yararlanmak için direkt şiddete maruz kalmak şart değildir; şiddet tehlikesi veya tehdidi altında olmak da hukuki güvencelerden yararlanabilmek için yeterlidir. Ayrıca, şiddete maruz kalan veya şiddet görme tehlikesi altında bulunan her kadın, yasal statüleri ve geldikleri ülkeleri ne olursa olsun, Kanun’dan faydalanabilir.

Editör: Şenay Yurtalan